Jest to duża wieś sołecka o cechach miasteczka, usytuowana na przedpolu Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej. 

Wieś została założona przez osadników litewskich, około 1550 roku, wspomniana w dokumencie z 1554 r. jako Sittkeimen. Dopiero około 1731 osiedlili się tutaj i w okolicy niemieccy protestanci. Do 1945 roku wieś była w granicach Prus Wschodnich. Niemiecka nazwa miejscowości to : Schittkehmen, a później Wehrkirchen. Od XIX wieku i jeszcze przed II wojną był tu silny przygraniczny ośrodek handlu i usług rzemieślniczych.

W okresie I wojny światowej, w okolicach Żytkiejm toczyły się zacięte walki niemiecko- rosyjskie, o czym świadczy ilość poległych pochowanych na cmentarzu przy granicy państwa (41 grobów żołnierzy - 35 niemieckich, 5 rosyjskich oficerskich i 1 zbiorowy żołnierzy rosyjskich). W 1997 roku cmentarz został odnowiony i uporządkowany przez niemieckie organizacje kombatanckie. Natomiast za wsią, nad doliną Żytkiejmskiej Strugi są jeszcze dwa cmentarzyki protestanckie.

W 1927 roku Żytkiejmy otrzymały połączenie kolejowe z Gołdapią (do dziś zachowała się stacja). Niemcy w latach 1937-1939 zorganizowali tu takze silny ośrodek wywiadowczo - dywersyjny, organizujący na Suwalszczyźnie tak zwana piąta kolumnę. Swoją siedzibę miał w hotelu "Św. Huberta", który istnieje także obecnie.

Do najcenniejszych zabytków należą kościół parafialny z 1580 r. (obecna sylwetka po przebudowie), hotel, wieża ciśnień, oraz kilka domów z początku XX w.