Logo

Gabowe Grądy

gabowe grĄdy

Jest to wieś powstała na prastarym uroczysku, które nosiło nazwę "Gabowe Grądy". Nazwa ta oznaczała piaszczyste wzgórki wśród bagien, obsadzone "gabiną" czyli wiązem. W 1876 roku przybyli tu z Pilczyna (miejscowość koło Góry Kalwarii) wyznawcy prawosławia w swej najbardziej ortodoksyjnej formie, zwani staroobrzędowcami.



1943 roku gestapo i oddziały SS otoczyły wsie Bór i Gabowe Grądy, nakazując opuszczenie domów i zabranie najpotrzebniejszych rzeczy. Ludność wywieziono do Prus na roboty przymusowe, zabudowania zaś spalono.


Inne miejscowości, zamieszkałe przez staroobrzędowców to - Wodziłki oraz Bór, a także Suwałki, Augustów i Sejny.



Staroobrzędowcy zjawili się na Suwalszczyźnie w latach osiemdziesiątych XVIII wieku. Powodem ich migracji z Rosji był rozłam w prawosławiu, który dokonał się w 1654 roku. Spowodował go patriarcha Nikon wprowadzając w życie reformy kościoła prawosławnego. Staroobrzędowcy nie chcieli ich przyjąć. Spór był na tyle poważny, iż biskupi i kapłani nie zgadzający się ze zmianami zostali zabici. Z tego powodu wyznawcy staroobrzędowi nie posiadają hierarchii duchowej. Ich funkcje wypełniają wybrani przez ogół wiernych - nastawnicy - ludzie świeccy posiadający autorytet i bardzo dobre rozpoznanie w sprawach wiary. Kapłani wyświęceni według nikonowskich reguł (po reformie) uważani są za sługi antychrysta, a sakramenty przez nich udzielane za fałszywe.


Od oficjalnego prawosławia, staroobrzędowców różni to, iż nie żegnają się trzema palcami lecz dwoma, nie uznają ksiąg liturgicznych wydanych po 1654 roku, ich krzyże muszą posiadać ośmiokończaste zakończenie, podczas nabożeństwa powtarzają dwukrotnie alleluja, inaczej piszą słowo Jezus.

Z konieczności, wyznawcy staroobrzędowi uznają tylko te sakramenty, które może spełnić osoba nie wyświęcona, to jest: chrzest, ślub oraz spowiedź bez rozgrzeszenia lecz z zadaną pokutą. 

Sakrament małżeństwa zasadniczo nie jest uznawany przez Staroobrzędowców. Początkowo żyli oni w związkach nieślubnych, później ceremonia ślubu ograniczała się do błogosławieństwa nastawnika i wpisania zawartego związku w księgi metrykalne. 

Długo - bo jeszcze w okresie międzywojennym, zachował się zwyczaj, że młodzieńcy porywali dziewczęta (najczęściej za zgodą wybranki), które chcieli zaślubić - co miało zwykle miejsce podczas targów w Suwałkach i Sejnach.

W każdym domu Starowiera od strony wschodniej znajduje się ołtarzyk z minimum jedną oryginalną starą ikoną, święte księgi oraz krzyże. Do niedawna panował jeszcze wśród nich zakaz jedzenia mięsa ze zwierząt, które nie posiadały rozszczepionych kopyt albo urodziły sie ślepe. Nie mogli również spożywać gołebi - symbolu Ducha Świetego. Do niedawna przestrzegali także bezwzględny zakaz palenia tytoniu - szczególnie w poliżu świętych miejsc, a taże picia wódki.

Ciekawym zwyczajem panującym wśród męskiej części wyznawców staroobrzędowych jest, a w zasadzie było, noszenie długich bród. Taka broda - jak wierzą - jest warunkiem wejścia do nieba.


Informacje zaczerpnięto z :

  • S.Maciejewski "Po ziemi Suwalskiej"
  • S.Maciejewski "Szlakami Północnej Suwalszczyzny"
  • I.W. Baturowie "Po ziemi Augustowskiej"
  • W.Batura "Szlakami Południowej Suwalszczyzny"
  • J.Bacewicz "Podstawy wiedzy regionalnej ziemia suwalska"

Noclegi w okolicy - Gabowe Grądy

CENA PLN
110.00 os/noc
CENA PLN
150.00 os/noc
Top